Hợp đồng vay không ghi rõ thời hạn trả – Có được kiện?
Trong thực tế, việc cho vay tiền giữa cá nhân với nhau thường diễn ra đơn giản, nhiều người chỉ lập giấy vay viết tay, ghi số tiền nhưng lại bỏ qua việc quy định rõ ràng ngày trả nợ. Khi xảy ra tranh chấp, bên cho vay lúng túng không biết liệu hợp đồng không thời hạn trả nợ có được pháp luật bảo vệ không? Bài viết này sẽ phân tích rõ quy định của luật, điều kiện khởi kiện và cách xử lý để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người cho vay.
>>> Xem thêm: Bạn sẽ ngạc nhiên khi biết những chiêu trò pháp lý quanh Hợp đồng vay tiền mà nhiều người gặp phải.
1. Hợp đồng không thời hạn trả nợ là gì?
Theo quy định tại Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa bên vay và bên cho vay về việc giao tài sản, trả lại tài sản và trả lãi (nếu có). Tuy nhiên, thực tế có không ít trường hợp các bên chỉ xác nhận số tiền vay mà không ghi rõ hạn trả, khiến khoản vay trở thành hợp đồng không thời hạn.
Điều này đồng nghĩa với việc thời điểm trả nợ sẽ không được xác định cụ thể, dẫn đến việc bên vay có thể trì hoãn trả nợ vô thời hạn nếu bên cho vay không có giải pháp phù hợp.
2. Quy định pháp luật về hợp đồng không thời hạn
2.1 Quyền và nghĩa vụ khi không ghi rõ thời hạn trả
Theo Điều 469 Bộ luật Dân sự 2015, nếu hợp đồng vay không xác định thời hạn, các bên vẫn có quyền đòi lại hoặc trả nợ bất cứ lúc nào, nhưng phải thông báo trước một khoảng thời gian hợp lý để bên kia chuẩn bị.
Điều 469 BLDS 2015: Trong trường hợp không có thỏa thuận về thời hạn vay, bên vay có quyền trả bất cứ lúc nào, bên cho vay có quyền đòi lại tài sản bất cứ lúc nào, nhưng phải báo trước một thời gian hợp lý.
Như vậy, bên cho vay không bị mất quyền đòi nợ. Ngược lại, bên vay cũng có quyền trả trước hạn mà không phải chịu phạt, trừ trường hợp có thỏa thuận riêng.
2.2 Quyền khởi kiện với hợp đồng không thời hạn
Theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có thể khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp dân sự. Do đó, nếu bên vay không trả nợ khi bên cho vay đã thông báo, thì bên cho vay có quyền nộp đơn khởi kiện ra Tòa.
Việc Tòa án chấp nhận giải quyết phụ thuộc vào các yếu tố:
Có chứng cứ chứng minh quan hệ vay nợ.
Có chứng minh đã yêu cầu trả nợ nhưng bên vay không thực hiện nghĩa vụ.
Thời hiệu khởi kiện còn trong hạn theo quy định (3 năm kể từ ngày quyền lợi bị xâm phạm).
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứngnào hỗ trợ công chứng giấy tờ cho người nước ngoài? Giải đáp các câu hỏi thường gặp
3. Điều kiện để kiện đòi nợ với hợp đồng không thời hạn
Để đảm bảo việc khởi kiện thành công, bên cho vay cần thực hiện các bước sau:
3.1 Chuẩn bị chứng cứ đầy đủ
Các loại giấy tờ cần thiết bao gồm:
Giấy vay tiền, hợp đồng vay, biên nhận tiền.
Bằng chứng giao nhận tiền: sao kê ngân hàng, giấy chuyển khoản, hình ảnh, tin nhắn.
Các thông tin liên quan đến bên vay: địa chỉ, số CMND/CCCD.
Bằng chứng đã gửi thông báo yêu cầu trả nợ: thư bảo đảm, tin nhắn, email.
3.2 Thông báo yêu cầu trả nợ
Trước khi kiện, bên cho vay nên gửi yêu cầu trả nợ bằng văn bản, ghi rõ số tiền, yêu cầu trả trong một thời gian cụ thể và giữ lại biên nhận gửi để làm chứng cứ.
Việc này thể hiện rằng bên cho vay đã thực hiện nghĩa vụ báo trước như quy định tại Điều 469 BLDS 2015.
3.3 Thực hiện thủ tục khởi kiện
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ, người cho vay nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân nơi bên vay cư trú hoặc làm việc. Tòa án sẽ thụ lý, hòa giải, nếu không thành sẽ đưa ra xét xử.
4. Ví dụ minh họa thực tế
Anh A cho anh B vay 100 triệu đồng để đầu tư kinh doanh, hai bên chỉ ghi giấy tay xác nhận số tiền, không ghi hạn trả. Sau 2 năm, anh A nhiều lần yêu cầu anh B trả nợ nhưng anh B luôn hứa hẹn rồi im lặng.
Anh A soạn văn bản yêu cầu trả nợ, gửi qua bưu điện bảo đảm đến địa chỉ cư trú của anh B, cho thời hạn 30 ngày để thanh toán. Hết thời hạn, anh B vẫn không trả. Anh A nộp đơn khởi kiện kèm giấy vay, phiếu chuyển khoản và biên nhận bưu điện. Tòa án chấp nhận hồ sơ, xử buộc anh B phải trả nợ vì hợp đồng không thời hạn vẫn phát sinh nghĩa vụ trả khi bên cho vay yêu cầu hợp lý.
Hợp đồng không thời hạn không làm mất quyền khởi kiện đòi nợ của bên cho vay. Pháp luật vẫn bảo vệ quyền đòi nợ nếu bên cho vay chứng minh được quan hệ vay mượn và đã thực hiện nghĩa vụ thông báo hợp lý. Để hạn chế rủi ro, tốt nhất nên lập hợp đồng vay đầy đủ, rõ ràng về thời hạn, có người làm chứng hoặc công chứng ngay từ đầu.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Công chứng ngoài trụ sở, tại nhà riêng miễn phí
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Hotline: 09.66.22.7979 hoặc 0935.669.669
Địa chỉ: số 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
