Những tình huống thực tế buộc phải công chứng ngoài trụ sở
Trong nguyên tắc chung, việc công chứng phải được thực hiện tại trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng. Tuy nhiên, thực tiễn đời sống và giao dịch dân sự phát sinh nhiều hoàn cảnh đặc thù khiến các bên không thể hoặc không nên thực hiện công chứng tại trụ sở. Khi đó, pháp luật cho phép công chứng viên thực hiện công chứng ngoài trụ sở trong những tình huống công chứng ngoài trụ sở buộc phải áp dụng nhằm bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người dân và tính an toàn pháp lý của giao dịch.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng Hà Nội công chứng bằng tốt nghiệp nhanh chóng, lấy ngay
1. Căn cứ pháp lý xác định các tình huống công chứng ngoài trụ sở
1.1. Quy định của Luật Công chứng về công chứng ngoài trụ sở
Khoản 1 Điều 44 Luật Công chứng năm 2014 quy định:
“Việc công chứng phải được thực hiện tại trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng, trừ trường hợp người yêu cầu công chứng không thể đến trụ sở thì việc công chứng có thể được thực hiện ngoài trụ sở.”
Quy định này cho thấy:
Công chứng ngoài trụ sở không phải ngoại lệ tùy nghi,
Mà chỉ được thực hiện khi tồn tại hoàn cảnh khách quan, chính đáng.
1.2. Nguyên tắc bảo đảm quyền dân sự và tiếp cận dịch vụ công
Theo Điều 3 Bộ luật Dân sự năm 2015, một trong các nguyên tắc cơ bản là bảo đảm quyền xác lập, thực hiện giao dịch dân sự của cá nhân, tổ chức.
➡️ Việc thừa nhận chính là cơ chế pháp lý nhằm:
Bảo đảm quyền giao kết;
Tránh làm vô hiệu giao dịch chỉ vì trở ngại về địa điểm.
>>> Xem thêm:Dịch vụ công chứng hợp đồng thuê nhà trọn gói, giúp bạn tiết kiệm thời gian
2. Những tình huống công chứng ngoài trụ sở phổ biến và bắt buộc trong thực tế
2.1. Tình huống công chứng ngoài trụ sở do người yêu cầu già yếu, bệnh tật
Các trường hợp thường gặp:
Người cao tuổi sức khỏe yếu, không thể đi lại;
Người đang điều trị nội trú tại bệnh viện;
Người bị tai biến, liệt, hạn chế vận động.
➡️ Trong các trường hợp này, nếu buộc người yêu cầu đến trụ sở công chứng sẽ xâm phạm quyền dân sự hoặc không khả thi trên thực tế.
2.2. Tình huống công chứng ngoài trụ sở đối với người đang bị tạm giam, chấp hành án
Người đang:
Bị tạm giữ, tạm giam;
Đang chấp hành hình phạt tù;
Đang bị áp dụng biện pháp ngăn chặn;
không thể tự do di chuyển đến trụ sở công chứng.
➡️ Khi có nhu cầu công chứng hợp đồng ủy quyền, văn bản thỏa thuận, di chúc…, công chứng ngoài trụ sở tại trại giam hoặc cơ sở giam giữ là bắt buộc để bảo đảm quyền dân sự của họ.
2.3. Tình huống công chứng ngoài trụ sở do tính chất đặc thù của giao dịch
Một số giao dịch đòi hỏi phải thực hiện ngay tại địa điểm gắn liền với đối tượng giao dịch, ví dụ:
Công chứng biên bản xác nhận hiện trạng tài sản;
Công chứng hợp đồng liên quan đến máy móc, dây chuyền sản xuất;
Công chứng văn bản bàn giao tài sản tại công trường, nhà xưởng.
➡️ Trong những trường hợp này, công chứng ngoài trụ sở không chỉ cần thiết mà còn mang tính bắt buộc để bảo đảm tính xác thực.
2.4. Tình huống công chứng ngoài trụ sở trong trường hợp khẩn cấp
Các tình huống khẩn cấp thường gặp:
Người lập di chúc đang trong tình trạng nguy kịch;
Giao dịch cần xác lập gấp để tránh thiệt hại nghiêm trọng;
Người yêu cầu công chứng có nguy cơ tử vong.
Theo Điều 630 Bộ luật Dân sự năm 2015, di chúc chỉ hợp pháp khi người lập minh mẫn, tự nguyện.
➡️ Công chứng ngoài trụ sở trong các trường hợp này giúp bảo toàn ý chí cuối cùng của người để lại tài sản, tránh tranh chấp sau này.
3. Giới hạn pháp lý của các tình huống công chứng ngoài trụ sở
3.1. Không phải mọi yêu cầu đều là tình huống công chứng ngoài trụ sở hợp pháp
Việc:
Tiện đường;
Tiết kiệm thời gian;
Phục vụ mục đích thương mại tràn lan;
➡️ Nếu không có lý do chính đáng, công chứng ngoài trụ sở có thể bị xem là vi phạm trình tự công chứng.
3.2. Nghĩa vụ ghi nhận rõ lý do công chứng ngoài trụ sở
Công chứng viên phải:
Ghi rõ lý do công chứng ngoài trụ sở trong hồ sơ;
Bảo đảm kiểm tra đầy đủ năng lực hành vi, ý chí tự nguyện;
Lưu trữ hồ sơ theo đúng quy định.
Thiếu các yếu tố này, giá trị pháp lý của văn bản công chứng có thể bị Tòa án xem xét lại.
>>> Xem thêm: Dịch vụ sổ đỏ nhà đất rẻ, nhanh, uy tín tại Hà Nội
4. Ví dụ minh họa thực tế về tình huống công chứng ngoài trụ sở
4.1. Tình huống công chứng ngoài trụ sở hợp pháp
Ông A, 78 tuổi, bị gãy xương hông, không thể đi lại. Ông có nhu cầu công chứng hợp đồng ủy quyền cho con trai quản lý tài sản. Văn phòng công chứng cử công chứng viên đến nhà ông A, lập hồ sơ, ghi rõ lý do công chứng ngoài trụ sở.
Một doanh nghiệp thường xuyên yêu cầu công chứng viên đến quán cà phê để ký hợp đồng mua bán, không có lý do bất khả kháng. Khi tranh chấp xảy ra, bên còn lại yêu cầu hủy văn bản công chứng do vi phạm Điều 44 Luật Công chứng.
Tình huống công chứng ngoài trụ sở chỉ được pháp luật thừa nhận khi tồn tại hoàn cảnh khách quan, chính đáng và cần thiết. Việc xác định đúng các tình huống này không chỉ giúp giao dịch được công chứng hợp pháp mà còn bảo đảm giá trị pháp lý lâu dài của văn bản trước Tòa án.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
