Công chứng ngoài trụ sở đang trở thành nhu cầu phổ biến trong bối cảnh nhiều giao dịch dân sự được thực hiện tại nhà riêng, bệnh viện, trại giam hoặc địa điểm theo yêu cầu của người dân. Tuy nhiên, đây cũng là lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý nếu không được quản lý chặt chẽ. Trong cơ chế quản lý nhà nước về công chứng, vai trò của Sở Tư pháp trong công chứng ngoài trụ sở giữ vị trí then chốt nhằm bảo đảm hoạt động này diễn ra đúng pháp luật, minh bạch và an toàn cho cả công chứng viên lẫn người yêu cầu công chứng.
>>> Xem thêm: Thời gian xử lý hồ sơ tại văn phòng công chứng mất bao lâu?
1. Công chứng ngoài trụ sở và yêu cầu quản lý nhà nước

Theo quy định của Luật Công chứng hiện hành, công chứng ngoài trụ sở không phải là hoạt động tùy nghi mà chỉ được thực hiện trong những trường hợp luật cho phép, với điều kiện chặt chẽ về chủ thể, trình tự, thủ tục và trách nhiệm nghề nghiệp.
Hoạt động này có các đặc điểm đặc thù:
-
Không diễn ra trong môi trường kiểm soát trực tiếp của Văn phòng công chứng;
-
Dễ phát sinh tranh chấp về năng lực hành vi, ý chí tự nguyện;
-
Tiềm ẩn nguy cơ vi phạm đạo đức hành nghề hoặc lợi dụng hoàn cảnh của người yêu cầu công chứng.
Chính vì vậy, quản lý nhà nước đối với công chứng ngoài trụ sở là yêu cầu bắt buộc, trong đó Sở Tư pháp là cơ quan đầu mối thực hiện chức năng này tại địa phương.
2. Cơ sở pháp lý xác định vai trò của Sở Tư pháp
Vai trò của Sở Tư pháp trong quản lý công chứng ngoài trụ sở được xác lập trên nhiều căn cứ pháp lý, tiêu biểu như:
-
“Luật Công chứng 2024”;
-
“Nghị định quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Công chứng”;
-
“Thông tư của Bộ Tư pháp hướng dẫn nghiệp vụ công chứng”;
-
Các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Tư pháp và UBND cấp tỉnh.
Trên cơ sở đó, Sở Tư pháp thực hiện chức năng tham mưu, quản lý, thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm đối với hoạt động công chứng nói chung và công chứng ngoài trụ sở nói riêng.
3. Vai trò của Sở Tư pháp trong quản lý công chứng ngoài trụ sở
3.1. Hướng dẫn và thống nhất áp dụng pháp luật
Một trong những vai trò quan trọng nhất của Sở Tư pháp là hướng dẫn nghiệp vụ, bảo đảm việc áp dụng pháp luật về công chứng ngoài trụ sở được thống nhất trên địa bàn.
Thông qua:
-
Văn bản hướng dẫn;
-
Giải đáp nghiệp vụ;
-
Tập huấn chuyên môn cho công chứng viên,
Sở Tư pháp giúp làm rõ các vấn đề thường gây lúng túng trong thực tiễn như: điều kiện được công chứng ngoài trụ sở, cách xác minh năng lực hành vi dân sự, đánh giá ý chí tự nguyện của người ký kết tại địa điểm yêu cầu.
>>> Xem thêm: Dịch vụ sổ đỏ tại Hà Nội – Giải quyết nhanh các hồ sơ tồn đọng
3.2. Quản lý tổ chức hành nghề công chứng
Sở Tư pháp là cơ quan trực tiếp quản lý các Văn phòng công chứng và Phòng công chứng tại địa phương. Đối với công chứng ngoài trụ sở, vai trò này thể hiện ở việc:
-
Theo dõi tần suất, tính chất các vụ việc công chứng ngoài trụ sở;
-
Yêu cầu báo cáo, giải trình đối với các trường hợp có dấu hiệu rủi ro;
-
Kiểm soát việc phân công công chứng viên đi công chứng ngoài trụ sở.
Qua đó, Sở Tư pháp góp phần ngăn chặn tình trạng lạm dụng công chứng ngoài trụ sở vì mục đích thương mại hoặc né tránh trách nhiệm nghề nghiệp.
3.3. Thanh tra, kiểm tra hoạt động công chứng ngoài trụ sở
Thanh tra, kiểm tra là công cụ quản lý quan trọng, phản ánh rõ nét vai trò của Sở Tư pháp công chứng ngoài trụ sở.
Nội dung thanh tra, kiểm tra thường tập trung vào:
-
Điều kiện thực hiện công chứng ngoài trụ sở;
-
Trình tự, thủ tục công chứng;
-
Việc lưu trữ hồ sơ, chứng cứ xác minh;
-
Trách nhiệm của Văn phòng công chứng và công chứng viên.
Thông qua hoạt động này, Sở Tư pháp kịp thời phát hiện sai phạm, chấn chỉnh hoạt động công chứng, hạn chế phát sinh tranh chấp và khiếu kiện.
3.4. Xử lý vi phạm và kiến nghị xử lý kỷ luật
Khi phát hiện hành vi vi phạm trong công chứng ngoài trụ sở, Sở Tư pháp có thẩm quyền:
-
Lập biên bản vi phạm hành chính;
-
Ra quyết định xử phạt theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý;
-
Kiến nghị xử lý kỷ luật công chứng viên vi phạm đạo đức nghề nghiệp.
Việc xử lý nghiêm minh các sai phạm không chỉ mang tính răn đe mà còn góp phần nâng cao uy tín của hoạt động công chứng trên địa bàn.
>>> Xem thêm: Chứng thực chữ ký cho hợp đồng tặng cho & thừa kế tài sản
4. Vai trò tham mưu cho UBND trong quản lý công chứng ngoài trụ sở

Ngoài chức năng quản lý trực tiếp, Sở Tư pháp còn đóng vai trò tham mưu cho UBND cấp tỉnh trong việc:
-
Ban hành các văn bản chỉ đạo quản lý công chứng ngoài trụ sở;
-
Xây dựng cơ chế phối hợp giữa Sở Tư pháp, cơ quan công an, y tế, trại giam;
-
Định hướng phát triển mạng lưới công chứng phù hợp với điều kiện thực tiễn địa phương.
Vai trò này giúp bảo đảm công chứng ngoài trụ sở được tổ chức khoa học, phù hợp nhu cầu xã hội nhưng vẫn tuân thủ chặt chẽ pháp luật.
5. Ý nghĩa của vai trò Sở Tư pháp đối với an toàn pháp lý giao dịch
Việc Sở Tư pháp thực hiện tốt vai trò quản lý công chứng ngoài trụ sở mang lại nhiều ý nghĩa quan trọng:
-
Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người yêu cầu công chứng;
-
Giảm thiểu rủi ro tranh chấp, khiếu kiện sau công chứng;
-
Nâng cao trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên;
-
Tăng cường niềm tin xã hội đối với hoạt động công chứng.
Đây chính là nền tảng để công chứng ngoài trụ sở phát triển bền vững, đúng bản chất là dịch vụ công phục vụ lợi ích công cộng.
6. Kết luận
Trong bối cảnh nhu cầu công chứng ngoài trụ sở ngày càng gia tăng, vai trò của Sở Tư pháp trong công chứng ngoài trụ sở không chỉ dừng lại ở quản lý hành chính mà còn là yếu tố quyết định bảo đảm an toàn pháp lý cho các giao dịch dân sự. Việc thực hiện đồng bộ các chức năng hướng dẫn, quản lý, thanh tra và xử lý vi phạm sẽ góp phần xây dựng môi trường công chứng minh bạch, chuyên nghiệp và đúng pháp luật.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Thuế đối với tài sản mã hóa được áp dụng như thế nào?
>>> Tranh chấp đất liền kề: thủ tục đo đạc và xác minh mốc giới
>>> Cách xử lý khi một bên không đủ giấy tờ làm thủ tục đăng ký kết hôn
>>> Công chứng mua bán xe hợp đồng ký thay, uỷ quyền mua bán
>>> Dịch vụ làm sổ hồng tại Hà Nội – hỗ trợ hồ sơ, thủ tục trọn gói
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com












