Công chứng di sản người thừa kế không xác định nơi cư trú
Trong nhiều trường hợp, một hoặc nhiều người thừa kế không xác định được nơi cư trú, không thể liên hệ hoặc không rõ họ còn sống hay đã chết. Điều này khiến thủ tục công chứng văn bản khai nhận di sản gặp nhiều vướng mắc. Bài viết dưới đây phân tích căn cứ pháp lý, thủ tục xử lý và ví dụ thực tế liên quan đến thừa kế không cư trú.
>>> Xem thêm: Đừng để sai sót nhỏ khiến hồ sơ bị từ chối – nhờ văn phòng công chứng kiểm tra giúp.
1. Căn cứ pháp lý khi có người thừa kế không cư trú
Theo Điều 622 Bộ luật Dân sự 2015, người thừa kế vắng mặt vẫn có quyền hưởng di sản, nhưng quyền này phải được bảo vệ thông qua việc chỉ định người quản lý di sản.
Điều 65 BLDS 2015 quy định trường hợp cá nhân vắng mặt tại nơi cư trú từ 2 năm trở lên thì Tòa án có thể tuyên bố mất tích theo yêu cầu của người liên quan.
Điều 58 Luật Công chứng 2014 yêu cầu niêm yết thông tin thừa kế trong 15 ngày để đảm bảo quyền của người thừa kế vắng mặt.
Như vậy, người thừa kế không cư trú vẫn được pháp luật bảo vệ, nhưng thủ tục công chứng phải thực hiện theo quy định riêng để tránh xâm phạm quyền lợi của họ.
2. Xác định tình trạng của người thừa kế không cư trú theo luật
Người thừa kế có thể thuộc một trong ba nhóm sau.
Không cư trú nhưng vẫn liên hệ được. Trường hợp này cần văn bản từ họ ủy quyền hoặc từ chối nhận di sản theo Điều 620 BLDS 2015.
Không cư trú, không liên lạc được nhưng chưa đủ điều kiện tuyên bố mất tích. Công chứng viên sẽ yêu cầu niêm yết công khai rộng rãi để bảo đảm quyền lợi của họ.
Không cư trú và đủ điều kiện yêu cầu Tòa án tuyên bố mất tích. Sau khi có quyết định tuyên bố mất tích theo Điều 68 BLDS 2015, phần di sản của họ được quản lý theo pháp luật.
Ví dụ thực tế. Gia đình ông A có ba người con, nhưng người con út đi nước ngoài nhiều năm, không liên lạc được. Công chứng viên yêu cầu gia đình thực hiện niêm yết thông tin thừa kế theo quy định trước khi lập văn bản khai nhận di sản.
Ví dụ thực tế. Trong hồ sơ của bà B, người thừa kế thứ hai đang làm việc tại Mỹ nhưng không có mặt tại Việt Nam. Người này gửi văn bản ủy quyền hợp pháp cho anh trai để thực hiện thủ tục thay mình.
4. Quy trình công chứng thừa kế khi có người thừa kế không cư trú
Quy trình được thực hiện gồm các bước.
Kiểm tra hồ sơ và xác minh tình trạng cư trú của người thừa kế.
Niêm yết công khai tại UBND cấp xã trong 15 ngày theo Điều 58 Luật Công chứng 2014.
Nếu người thừa kế không cư trú không có ý kiến phản hồi, công chứng viên lập văn bản khai nhận di sản cho những người còn lại.
Nếu người thừa kế đủ điều kiện bị tuyên bố mất tích, yêu cầu Tòa án ra quyết định trước khi công chứng.
Ký văn bản khai nhận di sản và nhận bản công chứng để sang tên tài sản.
Ví dụ thực tế. Sau thời gian niêm yết, không có phản hồi của người con vắng mặt, gia đình ông C được phép ký văn bản khai nhận di sản là nhà đất theo đúng quy định pháp luật.
>>> Xem thêm: Những điều bắt buộc bạn phải lưu ý khi tiến hành Kiểm tra sổ đỏ giả theo đúng quy định
5. Rủi ro pháp lý
Một số rủi ro có thể xảy ra.
Người thừa kế không cư trú xuất hiện và yêu cầu chia lại di sản.
Người thừa kế vắng mặt cho rằng quyền của họ bị xâm phạm do thông tin niêm yết không rõ ràng.
Văn bản khai nhận di sản bị Tòa án tuyên vô hiệu nếu không tuân thủ đúng quy trình niêm yết.
Ví dụ thực tế. Sau khi gia đình ký văn bản khai nhận di sản, người con đi làm ăn xa quay về và phản đối vì cho rằng không được thông báo. Tòa án yêu cầu kiểm tra lại quy trình niêm yết để xác minh tính hợp pháp.
Công chứng khai nhận di sản trong trường hợp người thừa kế không xác định được nơi cư trú đòi hỏi quy trình chặt chẽ nhằm bảo vệ quyền lợi của tất cả các bên liên quan. Người yêu cầu công chứng cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, tuân thủ quy định niêm yết và cân nhắc khả năng rủi ro tranh chấp sau này.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
