Phân biệt di chúc viết tay hợp pháp và không hợp pháp về nhà đất
Trong các giao dịch dân sự, di chúc viết tay nhà đất là một hình thức phổ biến để người lập di chúc chuyển quyền sử dụng nhà đất cho người thừa kế. Tuy nhiên, không phải bản di chúc nào cũng có giá trị pháp lý. Vậy làm sao để phân biệt di chúc viết tay hợp pháp và không hợp pháp về nhà đất?
>>> Xem thêm: Người không có hộ khẩu tại địa phương có thể công chứng tại văn phòng công chứng không?
Di chúc viết tay nhà đất là gì?
Theo Điều 627 Bộ luật Dân sự 2015, di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Trong đó, di chúc viết tay nhà đất là bản di chúc được người lập tự viết và ký tên, nội dung liên quan trực tiếp đến việc định đoạt quyền sử dụng nhà, đất.
Căn cứ pháp lý điều chỉnh di chúc viết tay nhà đất
Một số quy định pháp luật liên quan:
Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định điều kiện để di chúc hợp pháp.
Điều 631 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định nội dung chính của một bản di chúc.
Luật Đất đai 2013, Luật Công chứng 2014 và các văn bản hướng dẫn thi hành liên quan đến chuyển nhượng, thừa kế quyền sử dụng đất.
Điều kiện để di chúc viết tay nhà đất hợp pháp
1. Về chủ thể lập di chúc
Người lập di chúc phải:
Đủ từ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ (Điều 630.1.a Bộ luật Dân sự 2015).
Tự nguyện, không bị đe dọa, ép buộc.
>>> Xem thêm: Làm sao để đảm bảo tính toàn vẹn và hợp pháp cho tài liệu qua dịch vụ công chứng?
2. Về hình thức và nội dung di chúc
Di chúc phải được viết tay, có ngày tháng năm, chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc.
Ghi rõ tên người thừa kế, phần tài sản để lại, vị trí nhà đất, diện tích, thông tin sổ đỏ,…
Di chúc không trái pháp luật, đạo đức xã hội (Điều 630.1.c).
3. Về tính xác thực
Nếu người lập không ký tên, hoặc có dấu hiệu bị mất năng lực hành vi dân sự tại thời điểm lập di chúc thì bản di chúc có thể bị tuyên vô hiệu.
Không cần công chứng nhưng phải chứng minh được chữ viết, chữ ký và thời điểm lập di chúc là thật.
Những trường hợp di chúc viết tay nhà đất không hợp pháp
1. Người lập di chúc không đủ năng lực
Ví dụ: Một người đang điều trị bệnh tâm thần, trong thời gian mất kiểm soát hành vi mà lập di chúc thì bản di chúc đó không có giá trị pháp lý.
Nếu không xác định được thời điểm lập di chúc, không rõ vị trí nhà đất, hoặc viết sai thông tin người thừa kế thì bản di chúc có thể bị tuyên vô hiệu một phần hoặc toàn bộ.
>>> Xem thêm: Dịch vụ sổ đỏ nhanh có đảm bảo đúng quy trình pháp luật hay rút ngắn sai quy định?
3. Có dấu hiệu bị ép buộc, giả mạo
Khi có khiếu nại cho rằng di chúc bị ép buộc, giả mạo chữ ký, hoặc không phải do người có tên lập ra, Tòa án có quyền tuyên di chúc không hợp pháp sau khi giám định.
Ví dụ minh họa thực tế
Trường hợp hợp pháp: Bà H viết tay di chúc để lại căn nhà đứng tên bà cho con trai. Trong di chúc có đầy đủ ngày tháng, nội dung rõ ràng, chữ ký của bà H, được một người hàng xóm chứng kiến. Sau khi bà H mất, con trai mang di chúc ra làm thủ tục khai nhận di sản, được cơ quan công chứng chấp nhận.
Trường hợp không hợp pháp: Ông T lập di chúc để lại nhà đất cho cháu nội nhưng không ghi ngày tháng, không ký tên, và lúc đó ông đang điều trị Alzheimer. Sau khi ông mất, các con của ông khiếu nại và Tòa tuyên di chúc vô hiệu vì ông mất năng lực hành vi dân sự tại thời điểm lập di chúc.
Cách đảm bảo di chúc viết tay nhà đất có hiệu lực
Người lập nên lập di chúc khi còn khỏe mạnh, minh mẫn.
Ghi rõ ràng nội dung, có người làm chứng đáng tin cậy.
Có thể đi công chứng để tăng tính pháp lý, dù không bắt buộc.
Nếu có tranh chấp, người thừa kế cần có giấy tờ chứng minh tính hợp lệ của di chúc như chữ viết tay, chữ ký, nhân chứng,…
Di chúc viết tay nhà đất sẽ hợp pháp nếu đáp ứng đầy đủ điều kiện về chủ thể, nội dung, hình thức theo quy định của pháp luật. Ngược lại, nếu thiếu sót hoặc có dấu hiệu ép buộc, giả mạo thì bản di chúc có thể bị vô hiệu. Do đó, người dân nên cẩn trọng khi lập di chúc để quyền lợi được đảm bảo, tránh tranh chấp sau này.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
