Hợp đồng mua bán viết tay có giá trị với nhà đất không?
Hợp đồng mua bán viết tay là hình thức giao dịch phổ biến do tính đơn giản, tiết kiệm chi phí và thời gian. Tuy nhiên, khi áp dụng với nhà đất, vấn đề giá trị pháp lý của hợp đồng mua bán viết tay vẫn còn gây nhiều tranh cãi. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết dựa trên quy định pháp luật, giúp bạn hiểu rõ khi nào hợp đồng này có hiệu lực và khi nào bị vô hiệu.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có thể công chứng hợp đồng mua bán qua biên giới không?
1. Hợp đồng mua bán viết tay là gì?
Theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên nhằm xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. Hợp đồng mua bán viết tay là hợp đồng được các bên tự lập bằng chữ viết tay hoặc đánh máy nhưng không qua công chứng, chứng thực của cơ quan có thẩm quyền.
Ví dụ minh họa: Ông A và bà B tự lập giấy viết tay mua bán một mảnh đất 200m² tại Bình Dương, có chữ ký của hai bên và người làm chứng nhưng không công chứng. Đây là một hợp đồng mua bán viết tay.
2. Quy định pháp luật về hợp đồng mua bán nhà đất
Theo Điều 167 Luật Đất đai 2013, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở phải được lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực, trừ một số trường hợp đặc biệt như chuyển nhượng giữa các hộ gia đình, cá nhân với nhau mà ít giá trị và không có tranh chấp (trường hợp này vẫn cần tuân thủ quy định của địa phương).
Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015 cũng quy định hình thức của giao dịch dân sự phải tuân thủ quy định của luật chuyên ngành. Nghĩa là, nếu pháp luật quy định bắt buộc công chứng đối với hợp đồng mua bán nhà đất, thì hợp đồng mua bán viết tay không công chứng sẽ không có giá trị pháp lý.
>>> Xem thêm: Cơ chế quản lý nhà nước ảnh hưởng thế nào đến dịch vụ công chứng?
3. Hợp đồng mua bán viết tay có giá trị pháp lý trong trường hợp nào?
3.1 Khi giao dịch được lập trước thời điểm luật quy định bắt buộc công chứng
Nếu hợp đồng được ký trước ngày 1/7/2014 (ngày Luật Đất đai 2013 có hiệu lực) và tuân thủ quy định pháp luật tại thời điểm ký, thì vẫn có thể được công nhận.
Ví dụ: Năm 2010, ông C bán một lô đất cho ông D bằng hợp đồng viết tay và đã giao đất, giao tiền đầy đủ. Khi xảy ra tranh chấp năm 2023, tòa án có thể xem xét và công nhận giao dịch nếu đủ điều kiện.
3.2 Khi đã thực hiện xong nghĩa vụ và có bằng chứng rõ ràng
Trong một số vụ án, tòa án vẫn công nhận hợp đồng mua bán viết tay nếu bên nhận đã trả đủ tiền, bên bán đã giao đất, bàn giao giấy tờ và không có tranh chấp về quyền sở hữu trước đó. Tuy nhiên, đây là ngoại lệ, phụ thuộc vào phán quyết của tòa và chứng cứ.
4. Rủi ro khi mua bán nhà đất bằng hợp đồng viết tay
Không thể sang tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do không đáp ứng hình thức công chứng theo luật. Nguy cơ bị bên bán chuyển nhượng tài sản cho người khác hoặc thế chấp tại ngân hàng. Khó bảo vệ quyền lợi khi xảy ra tranh chấp vì hợp đồng dễ bị tuyên vô hiệu.
Ví dụ minh họa: Bà E mua một căn nhà bằng giấy viết tay từ ông F năm 2021, trả đủ tiền nhưng không công chứng. Sau đó, ông F thế chấp nhà tại ngân hàng. Khi tranh chấp xảy ra, bà E mất quyền sở hữu vì hợp đồng mua bán viết tay không được công nhận.
5. Giải pháp để hợp đồng mua bán nhà đất có giá trị pháp lý
Nên lập hợp đồng bằng văn bản và thực hiện công chứng hoặc chứng thực tại văn phòng công chứng hoặc UBND cấp xã. Thực hiện thủ tục đăng ký sang tên tại văn phòng đăng ký đất đai. Kiểm tra kỹ tình trạng pháp lý của nhà đất trước khi giao dịch để tránh tranh chấp.
Hợp đồng mua bán viết tay đối với nhà đất nhìn chung không có giá trị pháp lý nếu không được công chứng hoặc chứng thực, trừ một số trường hợp đặc biệt. Để đảm bảo quyền lợi, các bên nên tuân thủ đúng quy định pháp luật về hình thức và thủ tục chuyển nhượng nhà đất. Việc này không chỉ giúp giao dịch an toàn mà còn tránh rủi ro tranh chấp về sau.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
