Hợp đồng che giấu tặng cho: Công chứng viên có quyền từ chối?
Trong thực tiễn giao dịch nhà đất và tài sản có đăng ký, nhiều bên lựa chọn hình thức hợp đồng chuyển nhượng “giả” để che giấu quan hệ tặng cho thực tế, nhằm giảm hoặc né nghĩa vụ thuế, phí. Trước các giao dịch này, công chứng viên có nghĩa vụ xem xét và từ chối công chứng khi hợp đồng có dấu hiệu che giấu việc tặng cho tài sản nhằm né thuế, nếu việc công chứng làm hợp pháp hóa hành vi vi phạm pháp luật thuế.
>>> Xem thêm: Nơi hỗ trợ công chứng uy tín cho mọi giao dịch quan trọng.
1. Căn cứ pháp lý về từ chối công chứng khi hợp đồng che giấu tặng cho nhằm né thuế
Việc từ chối công chứng khi hợp đồng có dấu hiệu che giấu việc tặng cho tài sản nhằm né thuế được đặt trên các căn cứ pháp lý sau:
1.1. Quy định về giao dịch dân sự giả tạo
Theo Bộ luật Dân sự năm 2015:
Giao dịch dân sự được xác lập nhằm che giấu một giao dịch dân sự khác thì là giao dịch giả tạo
Giao dịch giả tạo vô hiệu
👉 Hợp đồng chuyển nhượng nhưng thực chất là tặng cho để né thuế là giao dịch giả tạo, vi phạm pháp luật dân sự.
1.2. Quy định về nghĩa vụ từ chối công chứng
Theo Luật Công chứng năm 2014:
Công chứng viên phải từ chối công chứng nếu hợp đồng, giao dịch vi phạm điều cấm của luật
Công chứng viên không được công chứng các giao dịch có mục đích trái pháp luật
➡️ Việc né thuế là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm, nên công chứng viên bắt buộc phải từ chối công chứng.
1.3. Quy định về nghĩa vụ thuế đối với tặng cho và chuyển nhượng
Theo pháp luật về thuế:
Chuyển nhượng bất động sản phát sinh nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân
Tặng cho tài sản cũng phát sinh nghĩa vụ thuế, trừ một số trường hợp được miễn
Hành vi kê khai không đúng bản chất giao dịch nhằm giảm thuế là hành vi trốn thuế
👉 Công chứng hợp đồng giả tạo có thể làm phát sinh trách nhiệm liên đới cho công chứng viên.
2. Dấu hiệu nhận diện hợp đồng che giấu tặng cho tài sản nhằm né thuế
2.1. Giá chuyển nhượng không phù hợp với thực tế
Một trong những dấu hiệu phổ biến nhất:
Giá chuyển nhượng ghi trong hợp đồng thấp bất thường
Không tương xứng với giá thị trường hoặc giá các giao dịch tương tự
👉 Đây là dấu hiệu cho thấy hợp đồng chuyển nhượng chỉ mang tính hình thức.
2.2. Quan hệ thân thích giữa các bên
Khi các bên:
Là cha mẹ – con
Ông bà – cháu
Anh chị em ruột
nhưng lại lập hợp đồng chuyển nhượng thay vì hợp đồng tặng cho, công chứng viên phải đặc biệt thận trọng.
2.3. Không có chứng cứ thanh toán thực tế
Các dấu hiệu thường gặp:
Không xuất trình được chứng từ thanh toán
Không chứng minh được nguồn tiền
Thừa nhận “chưa thanh toán nhưng sẽ thanh toán sau”
➡️ Điều này cho thấy ý chí tặng cho thay vì mua bán.
>>> Xem thêm: Dù bạn ở Hà Nội hay các khu vực lân cận, dịch vụ sang tên sổ đỏ tại Hà Nội đều có thể hỗ trợ trọn gói, nhanh chóng và đúng luật.
3. Căn cứ pháp lý để công chứng viên từ chối công chứng hợp đồng che giấu tặng cho
3.1. Giao dịch có mục đích trốn thuế là trái pháp luật
Theo pháp luật về quản lý thuế:
Trốn thuế là hành vi bị nghiêm cấm
Cá nhân, tổ chức có hành vi trốn thuế phải chịu trách nhiệm pháp lý
👉 Công chứng viên không được công chứng giao dịch nhằm hợp pháp hóa hành vi trốn thuế.
3.2. Trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên
Theo Luật Công chứng:
Công chứng viên phải bảo đảm tính hợp pháp, trung thực của hợp đồng
Phải giải thích rõ quyền, nghĩa vụ, hậu quả pháp lý cho các bên
➡️ Khi các bên vẫn cố tình thực hiện giao dịch giả tạo, công chứng viên phải từ chối công chứng.
4. Ví dụ minh họa thực tế về từ chối công chứng khi né thuế trong hợp đồng che giấu tặng cho
Ví dụ thực tế
Ông A muốn chuyển quyền sử dụng đất cho con trai là B. Thay vì lập hợp đồng tặng cho, ông A và B yêu cầu công chứng hợp đồng chuyển nhượng với giá 100 triệu đồng, trong khi:
Giá thị trường của thửa đất là khoảng 3 tỷ đồng
Không có chứng từ chứng minh việc thanh toán
Công chứng viên:
Giải thích nghĩa vụ thuế đối với tặng cho và chuyển nhượng
Yêu cầu chứng minh thanh toán
Do các bên không cung cấp được và thừa nhận “chỉ làm thủ tục cho xong”, công chứng viên đã từ chối công chứng vì giao dịch có dấu hiệu che giấu việc tặng cho nhằm né thuế.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
