Giá trị chứng minh của văn bản được công chứng ngoài trụ sở trước Tòa
Trong thực tiễn giải quyết tranh chấp dân sự, không ít vụ việc phát sinh liên quan đến các hợp đồng, giao dịch được công chứng ngoài trụ sở tổ chức hành nghề công chứng. Một câu hỏi thường xuyên được đặt ra là: văn bản công chứng ngoài trụ sở có giá trị chứng minh như thế nào trước Tòa án? Việc hiểu đúng chứng minh pháp lý công chứng ngoài trụ sở có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên khi tranh chấp xảy ra.
1. Cơ sở pháp lý chứng minh pháp lý công chứng ngoài trụ sở của văn bản công chứng
1.1. Giá trị pháp lý của văn bản công chứng theo Luật Công chứng
Khoản 2 Điều 5 Luật Công chứng năm 2014 quy định:
“Văn bản công chứng có hiệu lực kể từ ngày được công chứng viên ký và đóng dấu của tổ chức hành nghề công chứng.”
Khoản 3 Điều 5 Luật Công chứng năm 2014 tiếp tục khẳng định:
“Văn bản công chứng có giá trị chứng cứ; những tình tiết, sự kiện trong văn bản công chứng không phải chứng minh, trừ trường hợp bị Tòa án tuyên bố là vô hiệu.”
Như vậy, về nguyên tắc, giá trị chứng minh của văn bản công chứng không phụ thuộc vào việc công chứng tại trụ sở hay ngoài trụ sở, mà phụ thuộc vào tính hợp pháp của hoạt động công chứng.
1.2. Cơ sở pháp lý cho công chứng ngoài trụ sở
Khoản 1 Điều 44 Luật Công chứng năm 2014 quy định:
“Việc công chứng phải được thực hiện tại trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng, trừ trường hợp người yêu cầu công chứng không thể đến trụ sở thì việc công chứng có thể được thực hiện ngoài trụ sở.”
Quy định này cho thấy: ➡️ Công chứng ngoài trụ sở được pháp luật thừa nhận, do đó văn bản công chứng ngoài trụ sở không bị suy giảm giá trị chứng minh chỉ vì lý do địa điểm.
2. Chứng minh pháp lý công chứng ngoài trụ sở trước Tòa án
2.1. Văn bản công chứng ngoài trụ sở có phải là chứng cứ hợp pháp không?
Theo Điều 93 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, chứng cứ là những gì có thật, được thu thập theo trình tự, thủ tục luật định và được Tòa án sử dụng để xác định sự thật khách quan của vụ án.
Văn bản công chứng ngoài trụ sở:
Được lập bởi công chứng viên hợp pháp;
Theo trình tự Luật Công chứng;
Có chữ ký, con dấu hợp lệ;
➡️ Do đó, được coi là chứng cứ hợp pháp trước Tòa án.
2.2. Phạm vi chứng minh của văn bản công chứng ngoài trụ sở
Giá trị chứng minh pháp lý công chứng ngoài trụ sở thể hiện ở các nội dung sau:
Chứng minh ý chí tự nguyện của các bên tại thời điểm giao kết;
Chứng minh nội dung giao dịch đã được xác lập;
Chứng minh thời điểm, địa điểm, chủ thể ký kết;
Chứng minh việc công chứng viên đã kiểm tra hình thức, giấy tờ theo luật định.
Tòa án không yêu cầu các bên phải chứng minh lại các tình tiết này, trừ khi có căn cứ cho rằng văn bản công chứng vô hiệu.
3. Khi nào giá trị chứng minh của công chứng ngoài trụ sở bị xem xét lại?
3.1. Trường hợp có yêu cầu tuyên vô hiệu văn bản công chứng
Theo Điều 117 và Điều 122 Bộ luật Dân sự năm 2015, giao dịch dân sự vô hiệu nếu:
Chủ thể không có năng lực hành vi dân sự;
Không tự nguyện;
Mục đích, nội dung trái pháp luật, đạo đức xã hội.
Nếu có căn cứ cho rằng:
Người ký kết không minh mẫn;
Bị ép buộc, lừa dối;
Công chứng viên vi phạm trình tự công chứng;
➡️ Tòa án có quyền xem xét hủy văn bản công chứng, kéo theo việc giá trị chứng minh không còn.
3.2. Trường hợp vi phạm điều kiện công chứng ngoài trụ sở
Nếu công chứng ngoài trụ sở nhưng:
Không thuộc trường hợp “không thể đến trụ sở”;
Không ghi nhận rõ lý do công chứng ngoài trụ sở trong hồ sơ;
Không bảo đảm tính độc lập, khách quan khi công chứng;
➡️ Văn bản công chứng có thể bị xem xét lại giá trị chứng minh, đặc biệt khi có tranh chấp.
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng lấy ngay tại văn phòng công chứng Hà Nội
4. Ví dụ minh họa thực tế về chứng minh pháp lý công chứng ngoài trụ sở
4.1. Trường hợp văn bản công chứng ngoài trụ sở được Tòa án công nhận khi chứng minh pháp lý công chứng ngoài trụ sở
Ông A bị tai biến, không thể đi lại, yêu cầu công chứng hợp đồng ủy quyền tại nhà. Công chứng viên thực hiện công chứng ngoài trụ sở, ghi rõ lý do, kiểm tra năng lực hành vi dân sự và lưu đầy đủ hồ sơ.
Sau đó phát sinh tranh chấp, một bên cho rằng hợp đồng không hợp lệ do không công chứng tại trụ sở. Tòa án xác định việc công chứng ngoài trụ sở phù hợp Điều 44 Luật Công chứng, văn bản có giá trị chứng minh đầy đủ.
4.2. Trường hợp giá trị chứng minh của văn bản công chứng ngoài trụ sở bị bác bỏ
Bà B được công chứng hợp đồng tặng cho nhà đất tại nhà riêng. Tuy nhiên, hồ sơ thể hiện bà B bị sa sút trí tuệ, công chứng viên không xác minh đầy đủ năng lực hành vi, người thân chi phối toàn bộ quá trình ký kết.
Khi tranh chấp phát sinh, Tòa án tuyên văn bản công chứng vô hiệu, đồng thời xác định không còn giá trị chứng minh.
>>> Xem thêm: Cách kiểm tra sổ đỏ giả online giúp bạn tiết kiệm thời gian và chi phí
Kết luận:
Chứng minh pháp lý công chứng ngoài trụ sở trước Tòa án không hề thấp hơn so với công chứng tại trụ sở, nếu việc công chứng được thực hiện đúng quy định pháp luật. Tuy nhiên, khi có dấu hiệu vi phạm về chủ thể, ý chí hoặc trình tự công chứng, Tòa án hoàn toàn có thể xem xét lại và bác bỏ giá trị chứng minh của văn bản công chứng.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>>Phí công chứng được tính theo quy định pháp luật nào và bao gồm những khoản gì?
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
