Quyền và nghĩa vụ sau ly hôn: Các điều khoản quan trọng cần nắm rõ
Ly hôn không chỉ là chấm dứt mối quan hệ hôn nhân mà còn kéo theo hàng loạt vấn đề pháp lý liên quan đến quyền và nghĩa vụ sau ly hôn của hai bên vợ chồng. Nhiều người thường nhầm tưởng rằng sau khi có bản án ly hôn, mọi mối liên hệ pháp lý đều chấm dứt. Tuy nhiên, pháp luật quy định rõ ràng về quyền, nghĩa vụ của các bên liên quan đến tài sản, con chung, cấp dưỡng và thậm chí cả nghĩa vụ tài chính sau ly hôn. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ những quy định này để bảo vệ quyền lợi của mình.
1. Căn cứ pháp lý điều chỉnh quyền và nghĩa vụ sau ly hôn
Các quy định về quyền và nghĩa vụ của vợ chồng sau ly hôn được điều chỉnh bởi:
Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 (từ Điều 58 đến Điều 63).
Bộ luật Dân sự năm 2015 về nghĩa vụ tài sản và quyền sở hữu.
Luật Trẻ em năm 2016 về quyền và nghĩa vụ của cha mẹ đối với con chưa thành niên.
Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015 quy định về thi hành bản án, quyết định của Tòa án.
Những văn bản này là cơ sở để xác định trách nhiệm pháp lý của hai bên sau khi bản án ly hôn có hiệu lực.
>>> Xem thêm: Phí công chứng cho giấy tờ đất đai: Làm thế nào để tránh những khoản phí không cần thiết?
2. Quyền và nghĩa vụ về con chung sau ly hôn
Theo Điều 81, 82 và 83 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con là nghĩa vụ của cả cha và mẹ, dù hôn nhân đã chấm dứt.
Cụ thể:
Người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu bên kia thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng đầy đủ, đúng hạn.
Người không trực tiếp nuôi con vẫn có quyền thăm nom, giáo dục con, không ai được cản trở.
Trường hợp bên nuôi con không đủ điều kiện, người còn lại có quyền yêu cầu Tòa án thay đổi người trực tiếp nuôi con.
Khi con đủ 18 tuổi hoặc có khả năng tự lập, nghĩa vụ cấp dưỡng tự động chấm dứt.
📌 Ví dụ: Nếu sau ly hôn, người chồng là người không nuôi con, anh ta vẫn phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng hàng tháng theo mức do Tòa án quy định.
3. Quyền và nghĩa vụ về tài sản sau ly hôn
Theo Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, tài sản chung của vợ chồng được chia dựa trên nguyên tắc công bằng, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của phụ nữ và con nhỏ.
Một số điểm quan trọng:
Tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân được xem là tài sản chung, trừ khi chứng minh được là tài sản riêng.
Khi ly hôn, hai bên có thể tự thỏa thuận chia tài sản, nếu không đạt được thỏa thuận, Tòa án sẽ chia theo tỷ lệ phù hợp (thông thường là 50/50).
Sau ly hôn, mỗi bên được quyền sở hữu, sử dụng và định đoạt phần tài sản riêng của mình.
Nếu một bên giấu tài sản hoặc cố tình chuyển nhượng trái phép, Tòa án có thể tuyên vô hiệu giao dịch và phân chia lại.
📄 Căn cứ pháp lý: “Tòa án chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn theo nguyên tắc chia đôi nhưng có tính đến công sức đóng góp của mỗi bên, lỗi của mỗi bên trong việc vi phạm quyền, nghĩa vụ vợ chồng” – trích Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014.
>>> Xem thêm:Dịch vụ làm sổ hồng trọn gói sang tên cho người nước ngoài mua nhà
4. Nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ chồng sau ly hôn
Trong một số trường hợp, sau khi ly hôn, một bên vẫn có nghĩa vụ cấp dưỡng cho bên còn lại nếu người đó gặp khó khăn về kinh tế, mất khả năng lao động hoặc không có thu nhập ổn định.
Theo Điều 115 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, nghĩa vụ cấp dưỡng có thể được thực hiện dưới hình thức:
Cấp dưỡng bằng tiền định kỳ hàng tháng hoặc hàng quý.
Cấp dưỡng bằng tài sản hoặc một lần theo thỏa thuận.
Tòa án sẽ xem xét thu nhập, khả năng tài chính và nhu cầu thực tế của người được cấp dưỡng để quyết định mức phù hợp.
5. Quyền về thừa kế và nghĩa vụ tài sản chung
Sau ly hôn, quyền thừa kế giữa vợ và chồng chấm dứt, trừ trường hợp bản án ly hôn chưa có hiệu lực pháp luật. Tuy nhiên, nếu trước khi ly hôn, cả hai cùng đứng tên trong nghĩa vụ tài sản chung (ví dụ: vay ngân hàng, mua nhà trả góp…), thì sau ly hôn, cả hai vẫn phải cùng chịu trách nhiệm thanh toán khoản nợ đó cho đến khi hoàn tất.
📍 Ví dụ thực tế: Nếu hai vợ chồng vay mua ô tô chung trong thời kỳ hôn nhân, sau ly hôn, dù chiếc xe thuộc về một bên, nghĩa vụ trả nợ ngân hàng vẫn do cả hai cùng thực hiện theo thỏa thuận hoặc phán quyết của Tòa.
6. Nghĩa vụ thi hành bản án, quyết định của Tòa án
Sau khi bản án ly hôn có hiệu lực, các bên có nghĩa vụ thi hành các quyết định của Tòa án, bao gồm:
Giao con cho người được quyền nuôi.
Thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng, chia tài sản, thanh toán nợ chung.
Không được cản trở quyền thăm con hoặc lạm dụng quyền nuôi con.
Trường hợp không tự nguyện thi hành, cơ quan thi hành án dân sự có thể cưỡng chế thực hiện theo quy định của pháp luật.
7. Một số quyền khác sau ly hôn
Ngoài các quyền cơ bản, người sau ly hôn còn được hưởng một số quyền sau:
Quyền đăng ký kết hôn mới nếu đủ điều kiện.
Quyền thay đổi họ tên con (nếu có lý do chính đáng và được Tòa án chấp thuận).
Quyền sở hữu tài sản riêng, tham gia giao dịch dân sự độc lập mà không cần sự đồng ý của bên còn lại.
8. Kết luận: Hiểu đúng để bảo vệ quyền lợi sau ly hôn
Hiểu rõ quyền và nghĩa vụ sau ly hôn là cách tốt nhất để tránh xung đột, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của bản thân và con cái. Dù hôn nhân đã chấm dứt, mỗi bên vẫn cần tuân thủ nghĩa vụ pháp luật, đặc biệt là về chăm sóc con, cấp dưỡng và thi hành phán quyết của Tòa án.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
