So sánh công chứng vay vốn thế chấp với hình thức chứng thực khác
Trong hoạt động vay vốn ngân hàng, nhiều người vẫn còn nhầm lẫn giữa công chứng vay vốn thế chấp và chứng thực hợp đồng vay. Dù cả hai đều liên quan đến việc xác nhận tính hợp pháp của văn bản, nhưng về bản chất, giá trị pháp lý, thẩm quyền thực hiện và hậu quả pháp lý lại hoàn toàn khác nhau. Việc hiểu rõ sự khác biệt này giúp người vay và ngân hàng lựa chọn đúng hình thức, tránh rủi ro khi thực hiện giao dịch tín dụng.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có thể giúp gì khi bạn cần tách thửa, nhập thửa đất nhanh chóng?
Khái niệm về công chứng vay vốn thế chấp
Theo Điều 2 Luật Công chứng 2014, công chứng là việc công chứng viên của tổ chức hành nghề công chứng chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng, giao dịch dân sự bằng văn bản.
Cụ thể, công chứng vay vốn thế chấp là việc xác nhận hợp đồng vay có tài sản bảo đảm (như nhà, đất, ô tô, sổ tiết kiệm…) được lập hợp pháp, đảm bảo quyền lợi của ngân hàng (bên cho vay) và người vay.
Hợp đồng chỉ có hiệu lực khi được công chứng viên ký và đóng dấu của phòng công chứng – đây là điều kiện bắt buộc đối với hầu hết các khoản vay có tài sản thế chấp.
Chứng thực, theo Nghị định 23/2015/NĐ-CP, là việc cơ quan có thẩm quyền xác nhận bản sao, chữ ký hoặc hợp đồng, giao dịch là đúng, không trái pháp luật và đạo đức xã hội.
Trong thực tế, chứng thực thường được áp dụng cho các văn bản đơn giản như:
Giấy ủy quyền nhỏ lẻ;
Hợp đồng thuê, mượn tài sản thông thường;
Các giấy tờ hành chính không có giá trị tài sản lớn.
Chứng thực không xác nhận nội dung giao dịch như công chứng, mà chỉ đảm bảo chữ ký là tự nguyện và đúng người thực hiện.
Vì sao công chứng là bắt buộc trong vay vốn thế chấp?
Theo quy định tại Điều 167 Luật Đất đai 2013 và Điều 47 Luật Công chứng 2014, hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất, nhà ở hoặc tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực. Tuy nhiên, trong thực tế ngân hàng chỉ chấp nhận công chứng, vì:
Công chứng đảm bảo hợp đồng được xem xét kỹ về tính pháp lý, tránh tranh chấp;
Văn bản công chứng có hiệu lực thi hành trực tiếp, được tòa án công nhận là chứng cứ;
Cơ quan đăng ký giao dịch bảo đảm (Sở Tài nguyên & Môi trường) chỉ chấp nhận hồ sơ có công chứng khi ghi nhận thế chấp trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Do đó, nếu chỉ chứng thực, hợp đồng vay thế chấp không đủ điều kiện đăng ký giao dịch bảo đảm và có thể bị từ chối giải ngân.
Rủi ro khi chỉ chứng thực hợp đồng vay thế chấp
Nhiều trường hợp người dân hiểu sai, cho rằng chỉ cần chứng thực chữ ký tại UBND xã là đủ. Tuy nhiên, hậu quả pháp lý có thể rất nghiêm trọng:
Hợp đồng không được ngân hàng chấp nhận;
Giao dịch thế chấp bị vô hiệu, không được pháp luật bảo vệ;
Khi xảy ra tranh chấp, hợp đồng chứng thực không có giá trị thi hành.
Vì vậy, chỉ có công chứng mới đảm bảo tính pháp lý vững chắc cho các hợp đồng vay vốn có tài sản thế chấp.
Ưu điểm của công chứng vay vốn thế chấp
Tăng tính an toàn pháp lý: Công chứng viên kiểm tra kỹ năng lực hành vi, quyền sở hữu tài sản, và nội dung hợp đồng.
Phòng ngừa tranh chấp: Có giá trị chứng cứ rõ ràng khi đưa ra tòa.
Được ngân hàng chấp thuận: Là điều kiện tiên quyết để hoàn tất thủ tục vay.
Đảm bảo quyền lợi đôi bên: Người vay hiểu rõ nghĩa vụ, ngân hàng yên tâm khi cấp tín dụng.
Khi nào có thể dùng chứng thực thay cho công chứng?
Chỉ trong một số trường hợp vay dân sự nhỏ lẻ, không liên quan đến tài sản thế chấp, người dân có thể chứng thực chữ ký tại UBND xã/phường để xác nhận giao dịch. Ví dụ:
Vay tiền cá nhân không có tài sản đảm bảo;
Hợp đồng mượn xe, mượn tài sản tạm thời;
Thỏa thuận dân sự đơn giản giữa người quen.
Tuy nhiên, với mọi khoản vay có thế chấp, công chứng vẫn là bắt buộc.
Kết luận
Từ những phân tích trên, có thể thấy rằng công chứng vay vốn thế chấp và chứng thực hợp đồng vay đều có vai trò riêng, nhưng không thể thay thế cho nhau. Nếu giao dịch liên quan đến tài sản bảo đảm, bạn phải thực hiện công chứng tại phòng công chứng để đảm bảo hiệu lực pháp lý, tránh tranh chấp và đảm bảo quyền lợi cho cả hai bên.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
