Nhà, đất là tài sản có giá trị lớn và thường chiếm tỷ trọng cao trong khối di sản thừa kế của mỗi gia đình. Vì vậy, công chứng di sản nhà đất là bước bắt buộc nhằm xác nhận quyền thừa kế hợp pháp, tránh tranh chấp, đảm bảo việc sang tên tài sản được thực hiện thuận lợi. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định pháp luật, hồ sơ, quy trình và những lưu ý quan trọng khi thực hiện công chứng di sản có nhà đất theo quy định hiện hành.
>>> Xem thêm: Top 10 văn phòng công chứng hỗ trợ dịch vụ pháp lý uy tín cho khách hàng
⚖️ 1. Căn cứ pháp lý về công chứng di sản nhà đất
Căn cứ theo các quy định pháp luật sau:
Luật Công chứng 2014:
Điều 55 – Công chứng văn bản khai nhận di sản;
Điều 56 – Công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản.
Bộ luật Dân sự 2015:
Điều 609 – 611: Quy định về quyền thừa kế, hàng thừa kế, và phân chia di sản.
Luật Đất đai 2013, Điều 168: Về quyền của người sử dụng đất khi thừa kế.
Thông tư 257/2016/TT-BTC: Quy định mức thu phí công chứng di sản.
📘 Tóm lại: Khi di sản là quyền sử dụng đất hoặc nhà ở, việc công chứng phải thực hiện tại tổ chức hành nghề công chứng tại nơi có bất động sản (theo khoản 2, Điều 42 Luật Công chứng 2014).
📂 2. Hồ sơ cần chuẩn bị khi công chứng di sản nhà đất
Khi thực hiện công chứng di sản nhà đất, người yêu cầu công chứng cần chuẩn bị đầy đủ các loại giấy tờ sau:
🧾 Hồ sơ của người để lại di sản
Giấy chứng tử;
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu nhà đất (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở);
Di chúc (nếu có).
🧾 Hồ sơ của người thừa kế
Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân/Hộ chiếu;
Sổ hộ khẩu hoặc giấy xác nhận quan hệ thừa kế (giấy khai sinh, đăng ký kết hôn…);
Giấy tờ ủy quyền (nếu không trực tiếp làm thủ tục).
📌 Lưu ý: Tất cả giấy tờ phải là bản chính hoặc bản sao có công chứng, chứng thực hợp lệ, và thông tin phải trùng khớp để tránh bị từ chối công chứng.
Người thừa kế nộp hồ sơ tại văn phòng công chứng nơi có nhà đất. Công chứng viên sẽ kiểm tra tính hợp lệ của giấy tờ, xác định hàng thừa kế và tính pháp lý của tài sản.
🔹 3.2. Bước 2: Niêm yết công khai thông tin thừa kế
Theo quy định tại khoản 1 Điều 18 Nghị định 29/2015/NĐ-CP, văn phòng công chứng sẽ niêm yết thông báo thừa kế trong 15 ngày tại UBND cấp xã nơi cư trú cuối cùng của người chết và nơi có nhà đất.
Sau thời hạn niêm yết, nếu không có tranh chấp, công chứng viên sẽ soạn thảo văn bản khai nhận hoặc phân chia di sản để các bên ký kết.
🔹 3.4. Bước 4: Nhận kết quả và lưu trữ hồ sơ
Người thừa kế nhận bản chính văn bản công chứng di sản nhà đất, có thể dùng để thực hiện thủ tục sang tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
📊 4. Ví dụ minh họa thực tế
Ví dụ: Ông Hùng qua đời, để lại căn nhà tại Hà Nội cho hai người con. Hai người con làm hồ sơ công chứng di sản nhà đất tại Văn phòng công chứng X.
👉 Sau khi nộp hồ sơ, văn phòng tiến hành niêm yết thông báo thừa kế tại UBND phường nơi ông Hùng cư trú. 👉 Hết 15 ngày không có khiếu nại, hai người con được mời đến ký văn bản thỏa thuận phân chia di sản. 👉 Từ đó, mỗi người được đứng tên 1/2 căn nhà trên Giấy chứng nhận quyền sở hữu.
💡 Kết quả: Việc công chứng đảm bảo quyền thừa kế minh bạch, tránh tranh chấp và là điều kiện để sang tên hợp pháp.
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng hỗ trợ người dân hoàn thiện thủ tục pháp lý nhanh chóng
💰 5. Phí công chứng di sản nhà đất
Theo Thông tư 257/2016/TT-BTC, phí công chứng di sản nhà đất được tính theo giá trị tài sản ghi trong văn bản.
💎 Giá trị tài sản/di sản
💵 Mức thu phí công chứng
Dưới 50 triệu đồng
50.000 đồng
50–100 triệu đồng
100.000 đồng
100 triệu – 1 tỷ đồng
0,1% giá trị tài sản
1–3 tỷ đồng
1.000.000 + 0,06% phần vượt 1 tỷ
3–5 tỷ đồng
2.200.000 + 0,05% phần vượt 3 tỷ
Trên 10 tỷ đồng
5.200.000 + 0,03% phần vượt 10 tỷ (tối đa 10 triệu đồng)
📘 Ngoài ra: Người yêu cầu công chứng còn có thể phải nộp thù lao công chứng, chi phí xác minh, hoặc chi phí soạn thảo hồ sơ tùy từng văn phòng.
⚠️ 6. Những lưu ý quan trọng khi công chứng di sản nhà đất
🏷️ 6.1. Kiểm tra tình trạng pháp lý của nhà đất
Trước khi công chứng, cần đảm bảo tài sản không bị thế chấp, tranh chấp hoặc kê biên thi hành án.
🏷️ 6.2. Tất cả người thừa kế phải có mặt (hoặc ủy quyền hợp pháp)
Mọi người trong hàng thừa kế liên quan phải ký văn bản hoặc có giấy ủy quyền công chứng/chứng thực hợp lệ.
🏷️ 6.3. Trường hợp có người ở nước ngoài
Người thừa kế ở nước ngoài phải lập giấy ủy quyền tại cơ quan ngoại giao Việt Nam ở nước sở tại, và hợp pháp hóa lãnh sự trước khi sử dụng tại Việt Nam.
Thủ tục công chứng di sản nhà đất là bước quan trọng để xác lập quyền thừa kế hợp pháp và làm căn cứ sang tên tài sản. Người dân cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, thực hiện đúng quy trình và chú ý các quy định về niêm yết, ủy quyền và phí công chứng để tránh phát sinh tranh chấp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
