Trong quá trình nhận thừa kế, nhiều người thường thắc mắc văn bản công chứng di sản có hiệu lực từ khi nào và liệu có thể bị vô hiệu không. Việc xác định hiệu lực công chứng di sản có ý nghĩa quan trọng, bởi nó quyết định thời điểm văn bản được pháp luật công nhận và có thể sử dụng để đăng ký sang tên tài sản. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định pháp luật, căn cứ xác định hiệu lực và những lưu ý thực tế khi thực hiện công chứng di sản.
>>> Xem thêm: Địa chỉvăn phòng công chứnggần nhất, phục vụ tận tình, chuyên nghiệp
⚖️ 1. Căn cứ pháp lý về hiệu lực công chứng di sản
Căn cứ theo Luật Công chứng 2014, các điều khoản liên quan đến hiệu lực của văn bản công chứng gồm:
Điều 5. Giá trị pháp lý của văn bản công chứng
“Văn bản công chứng có hiệu lực kể từ thời điểm công chứng viên ký và đóng dấu của tổ chức hành nghề công chứng.”
Điều 56. Công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản
“Văn bản thỏa thuận phân chia di sản có hiệu lực kể từ thời điểm được công chứng viên ký chứng nhận, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.”
Điều 122 Bộ luật Dân sự 2015:
“Giao dịch dân sự có hiệu lực từ thời điểm giao kết, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác hoặc các bên có thỏa thuận khác.”
📘 Như vậy, hiệu lực công chứng di sản phát sinh ngay khi công chứng viên ký tên và đóng dấu, trừ khi trong văn bản có thỏa thuận lùi hoặc điều kiện có hiệu lực khác.
📅 2. Thời điểm có hiệu lực của văn bản công chứng di sản
🔹 2.1. Đối với văn bản khai nhận di sản
Theo quy định, văn bản khai nhận di sản chỉ cần người thừa kế duy nhất hoặc nhóm thừa kế đồng thuận ký tên. Hiệu lực của văn bản này phát sinh ngay khi công chứng viên ký, đóng dấu và không cần cơ quan khác phê duyệt.
🔹 2.2. Đối với văn bản thỏa thuận phân chia di sản
Với trường hợp có nhiều người thừa kế, hiệu lực của văn bản thỏa thuận phụ thuộc vào việc tất cả đồng thừa kế ký kết. Khi văn bản được công chứng viên ký và đóng dấu, nó có giá trị bắt buộc thi hành và là căn cứ pháp lý để sang tên tài sản tại cơ quan đăng ký đất đai hoặc đăng ký xe.
🔹 2.3. Trường hợp các bên có thỏa thuận khác về hiệu lực
Các bên có thể thỏa thuận về thời điểm văn bản có hiệu lực muộn hơn — ví dụ, “văn bản có hiệu lực sau 30 ngày kể từ ngày công chứng” hoặc “chỉ có hiệu lực khi đủ điều kiện cấp sổ đỏ.” ✅ Thỏa thuận này hợp pháp nếu không trái với quy định bắt buộc của pháp luật.
🏠 3. Ví dụ minh họa thực tế về hiệu lực công chứng di sản
Ví dụ: Ông Nguyễn Văn Hòa qua đời để lại căn nhà cho ba người con. Ba người này lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản tại Văn phòng công chứng ngày 20/10/2025.
Công chứng viên ký và đóng dấu vào cùng ngày.
Từ thời điểm đó, văn bản có hiệu lực pháp lý — ba người con có thể làm thủ tục sang tên quyền sử dụng đất theo thỏa thuận.
Nếu họ ghi trong văn bản: “Văn bản này có hiệu lực sau khi hoàn tất nghĩa vụ thuế thừa kế,” thì thời điểm có hiệu lực được tính từ khi nghĩa vụ thuế được hoàn tất.
💡 Bài học thực tế: Khi công chứng di sản, nên xác định rõ thời điểm văn bản có hiệu lực để tránh tranh chấp hoặc bị từ chối đăng ký sang tên tài sản.
🚫 4. Trường hợp văn bản công chứng di sản bị vô hiệu
Mặc dù hiệu lực công chứng di sản được xác lập từ khi công chứng viên ký chứng nhận, nhưng văn bản vẫn có thể bị tòa án tuyên vô hiệu nếu:
📄 Hồ sơ công chứng giả mạo hoặc bị làm sai lệch (giả chữ ký, giấy tờ không hợp lệ);
🧾 Người tham gia công chứng mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị cưỡng ép;
⚖️ Văn bản công chứng vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội;
🕐 Hết thời hiệu khởi kiện chia di sản nhưng vẫn yêu cầu công chứng.
📌 Trong các trường hợp trên, văn bản không còn giá trị pháp lý, việc chuyển quyền tài sản sẽ bị cơ quan đăng ký từ chối.
🧭 5. Lưu ý quan trọng để đảm bảo hiệu lực công chứng di sản
✅ Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ gốc chứng minh quyền sở hữu tài sản và quan hệ thừa kế. ✅ Tất cả người thừa kế phải cùng ký trực tiếp hoặc ủy quyền hợp lệ. ✅ Nên yêu cầu công chứng viên ghi rõ thời điểm và điều kiện có hiệu lực (nếu có thỏa thuận khác). ✅ Giữ lại bản chính văn bản công chứng để làm căn cứ thực hiện sang tên hoặc giải quyết tranh chấp.
Hiệu lực công chứng di sản được xác lập ngay khi công chứng viên ký và đóng dấu vào văn bản, trừ khi có thỏa thuận khác. Việc hiểu rõ thời điểm này giúp người thừa kế chủ động hơn trong các thủ tục pháp lý, tránh sai sót khi chuyển quyền tài sản. Do đó, trước khi công chứng, nên trao đổi kỹ với công chứng viên để đảm bảo văn bản thỏa thuận hoặc khai nhận di sản có hiệu lực hợp pháp và rõ ràng về thời điểm thi hành.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
