Ở nhờ nhà đất chưa có sổ đỏ: Có công chứng được không?

Trong thực tế, việc cho ở nhờ nhà đất giữa người thân, bạn bè thường diễn ra dựa trên sự tin tưởng. Tuy nhiên, để tránh rủi ro, nhiều người muốn lập hợp đồng và đem đi công chứng. Vấn đề đặt ra là: ở nhờ đất chưa có sổ đỏ có công chứng được không? Bài viết dưới đây sẽ phân tích dựa trên các quy định pháp luật mới nhất để làm rõ.

>>> Xem thêm: Bạn cần một địa chỉ tin cậy? Chọn văn phòng công chứng.

1. Cơ sở pháp lý liên quan đến công chứng hợp đồng ở nhờ

Bộ luật Dân sự 2015:
- Điều 494 – 499 quy định về hợp đồng mượn tài sản (bao gồm nhà, đất để ở nhờ).
- Người cho mượn (cho ở nhờ) phải là chủ sở hữu hợp pháp hoặc có quyền sử dụng hợp pháp.
Luật Công chứng 2014:
- Điều 40: Hồ sơ công chứng phải có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản.
- Công chứng viên chỉ được chứng nhận hợp đồng khi có căn cứ xác thực về quyền của người cho ở nhờ.
Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ 01/01/2025):
- Điều 188: Người sử dụng đất chỉ được thực hiện quyền đối với đất khi có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).

Từ quy định trên, có thể khẳng định: nếu nhà đất chưa có sổ đỏ, việc công chứng hợp đồng ở nhờ đất sẽ không được chấp nhận.

2. Công chứng ở nhờ đất chưa sổ có được không?

2.1 Trường hợp không có sổ đỏ

Nếu đất hoặc nhà ở chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà, công chứng viên sẽ từ chối chứng nhận hợp đồng. Bởi lẽ:

Không có cơ sở xác định quyền sở hữu, quyền sử dụng của bên cho ở nhờ.
Tiềm ẩn rủi ro tranh chấp, vì có thể tài sản thuộc về người khác hoặc đang trong diện tranh chấp.

2.2 Trường hợp có giấy tờ thay thế

Theo Điều 100 Luật Đất đai 2013 (vẫn còn hiệu lực đến khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực):

Một số loại giấy tờ về quyền sử dụng đất (giấy tờ mua bán, chuyển nhượng trước ngày 01/7/2014, giấy tờ chế độ cũ…) có thể được xem xét để cấp sổ đỏ.
Tuy nhiên, những giấy tờ này chỉ có giá trị trong thủ tục xin cấp sổ đỏ, chứ không được dùng thay thế sổ đỏ để công chứng hợp đồng ở nhờ.

Xem thêm: Cảnh sát giao thông có quyền dừng xe kiểm tra giấy tờ của người đi đường không?

Như vậy, dù có giấy tờ mua bán viết tay hay xác nhận của địa phương, công chứng viên vẫn không được phép công chứng hợp đồng ở nhờ đất chưa sổ.

>>> Xem thêm: Được khách hàng đánh giá cao – Dịch vụ sang tên sổ đỏ.

3. Hệ quả pháp lý nếu ở nhờ đất chưa sổ không công chứng

Hợp đồng ở nhờ chỉ có thể lập bằng văn bản viết tay hoặc thỏa thuận miệng.
Hợp đồng này vẫn có hiệu lực dân sự giữa các bên theo Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015.
Tuy nhiên, nếu phát sinh tranh chấp, việc chứng minh quyền lợi sẽ rất khó khăn vì:
- Không có công chứng để xác lập chứng cứ.
- Không rõ ai là chủ sở hữu hợp pháp của tài sản.

4. Ví dụ minh họa thực tế

Trường hợp 1: Ông T cho bạn ở nhờ căn nhà xây trên đất mua bằng giấy viết tay từ năm 2000, chưa có sổ đỏ. Khi mang hợp đồng ra công chứng, văn phòng công chứng từ chối vì ông T không có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Trường hợp 2: Gia đình bà H cho con trai ở nhờ trên mảnh đất cha mẹ để lại, nhưng đất đang trong quá trình làm thủ tục cấp sổ đỏ. Hợp đồng chỉ có thể lập bằng văn bản giữa hai bên, chờ khi có sổ đỏ mới đủ điều kiện để công chứng.

>>> Xem thêm: Quy định rõ ràng về các mức Phí công chứng.

5. Giải pháp khi muốn công chứng ở nhờ đất chưa sổ

Hoàn tất thủ tục cấp sổ đỏ trước khi ký hợp đồng công chứng.
Trong thời gian chờ cấp sổ đỏ, các bên có thể lập hợp đồng ở nhờ bằng văn bản có chữ ký, có người làm chứng để hạn chế rủi ro.
Khi đã có sổ đỏ, có thể ra văn phòng công chứng để chứng nhận, đảm bảo giá trị pháp lý cao nhất.

Kết luận

Theo quy định pháp luật mới nhất, công chứng ở nhờ đất chưa sổ không được chấp nhận, vì thiếu giấy tờ chứng minh quyền sử dụng, quyền sở hữu hợp pháp. Nếu muốn công chứng, người cho ở nhờ phải hoàn tất thủ tục cấp sổ đỏ. Trong thời gian chưa có sổ, hợp đồng chỉ có thể lập bằng văn bản thỏa thuận giữa các bên, nhưng giá trị pháp lý và khả năng bảo vệ quyền lợi khi tranh chấp sẽ hạn chế.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Xem thêm: Thủ tục đăng ký hộ kinh doanh online từ ngày 01/7/2023

Các bài viết liên quan:

>>> Phí công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sở hữu trí tuệ

>>> Lập biên bản thỏa thuận ở nhờ: Thay thế hợp đồng được không?

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.