Chia thừa kế tài sản chung nhưng không xác định được các phần?

Khi thực hiện thủ tục thừa kế, nhiều gia đình gặp tình huống chia thừa kế tài sản chung nhưng không xác định được phần của từng người, đặc biệt với nhà đất, tài sản chung vợ chồng hoặc tài sản tích lũy nhiều năm. Việc không xác định chính xác phần di sản có thể dẫn đến tranh chấp và khó công chứng. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách xử lý theo pháp luật hiện hành, giúp quá trình phân chia di sản minh bạch và hợp pháp.

>>> Xem thêm: Vì sao các giao dịch lớn bắt buộc qua văn phòng công chứng?

1. Nguyên tắc chia thừa kế tài sản chung

Chia thừa kế tài sản chung

Theo “Điều 676 Bộ luật Dân sự 2015” và các quy định về tài sản chung:

Tài sản chung là tài sản mà nhiều người cùng sở hữu, không phân định được tỷ lệ cụ thể.
Khi thừa kế, nguyên tắc là: chia theo phần bằng nhau nếu không có thỏa thuận khác.
Nếu có di chúc, phần tài sản được phân chia theo nội dung di chúc, nhưng vẫn phải tôn trọng quyền lợi của những người thừa kế hợp pháp.

2. Các trường hợp thường gặp

Trường hợp 1: Tài sản chung vợ chồng

Di sản là tài sản chung vợ chồng (nhà, đất, tiền tiết kiệm…).
Không xác định được phần riêng của từng người → được chia theo pháp luật về tài sản chung vợ chồng, sau đó chia tiếp cho người thừa kế.

Trường hợp 2: Tài sản tích lũy từ nhiều nguồn

Ví dụ: đất, nhà mua chung, tài sản thừa kế trước đó, tiền tiết kiệm chung.
Không xác định được tỷ lệ đóng góp → chia bằng phần bằng nhau giữa những người đồng sở hữu.

Trường hợp 3: Di chúc mơ hồ, không xác định phần

Nếu di chúc chỉ ghi “chia tài sản chung cho các con” → cần lập văn bản phân chia cụ thể theo thỏa thuận của các bên hoặc nhờ Tòa án giải quyết.

>>> Xem thêm: 5 lý do khiến công chứng nhà đất thất bại nếu không chuẩn bị kỹ

3. Các bước xử lý khi không xác định được phần từng người

Bước 1: Xác minh tình trạng pháp lý của tài sản

Kiểm tra giấy tờ, sổ đỏ, chứng từ mua bán, hóa đơn liên quan.
Xác định tài sản là tài sản chung hợp pháp hay tài sản riêng của người để lại di sản.

Bước 2: Thảo luận, thỏa thuận giữa những người thừa kế

Nếu tất cả đồng ý → lập văn bản phân chia tài sản chung, nêu rõ phần mỗi người được hưởng.
Văn bản này phải công chứng hoặc chứng thực.

Xem thêm: Tách thửa đất tặng cho khi bố mẹ tặng cho con: Thủ tục cụ thể

Bước 3: Trường hợp không thể thỏa thuận

Nếu các bên không đồng ý về tỷ lệ hoặc phần sở hữu, cần:
- Nộp hồ sơ lên Tòa án nơi có tài sản.
- Tòa án sẽ xác định tỷ lệ hợp lý, dựa trên các yếu tố:
  - Thời gian đóng góp
  - Giá trị đóng góp
  - Quy định pháp luật về tài sản chung

Bước 4: Lập văn bản công chứng hoặc văn bản phân chia theo Tòa án

Sau khi có quyết định hoặc thỏa thuận → lập văn bản công chứng phân chia thừa kế.
Văn bản này là căn cứ để sang tên, đăng ký quyền sở hữu tài sản.

>>> Xem thêm: 5 câu hỏi quan trọng nên hỏi trước khi làm Công chứng di chúc

4. Lưu ý quan trọng

Chia thừa kế tài sản chung

Không tự ý chia tài sản mà không có sự đồng ý hoặc quyết định của Tòa án → có thể dẫn đến tranh chấp và vô hiệu hóa giao dịch.
Nếu tài sản là nhà đất, ô tô, tiền gửi → phải sang tên theo phần đã phân chia mới hợp pháp.
Nên giữ hồ sơ chứng minh nguồn gốc tài sản để tránh rủi ro pháp lý sau này.
Khi có người thừa kế bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, mất tích hoặc ở nước ngoài, cần người đại diện hợp pháp tham gia phân chia.

>>> Xem thêm: Điều kiện pháp lý để công chứng văn bản thừa kế – công chứng thừa kế

5. Kết luận

Khi chia thừa kế tài sản chung nhưng không xác định được phần của từng người, giải pháp tốt nhất là:

Thảo luận, thỏa thuận giữa các bên để xác định tỷ lệ;
Nếu không đạt thỏa thuận → nhờ Tòa án giải quyết;
Sau khi có quyết định → lập văn bản phân chia thừa kế công chứng/chứng thực;
Tiến hành sang tên và đăng ký quyền sở hữu theo phần đã phân chia.

Thực hiện đúng quy trình giúp tránh tranh chấp và đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho tất cả người thừa kế.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Xem thêm: Vay mua nhà trả góp có được khấu trừ thuế không?

Các bài viết liên quan:

>>> Thủ tục nhanh gọn để công chứng hợp đồng vay tiền ngân hàng

>>> Thủ tục chuyển khoản thừa kế: Khi người thụ hưởng không muốn rút tiền mặt

>>> Những thay đổi pháp lý mới ảnh hưởng đến dịch vụ cấp sổ đỏ lần đầu

>>> Có thể làm thủ tục đăng ký kết hôn tại Đại sứ quán Việt Nam ở nước ngoài không?

>>> Văn phòng công chứng Hà Nội phục vụ công chứng gấp, lấy ngay trong ngày

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.