Công chứng hợp đồng mua bán xe có cần người làm chứng không?
Trong quá trình giao dịch xe ô tô, xe máy, nhiều người thường thắc mắc: “Công chứng hợp đồng mua bán xe có cần người làm chứng không?”. Câu hỏi này đặc biệt quan trọng, bởi sự có mặt hay vắng mặt của người làm chứng có thể ảnh hưởng đến tính hợp pháp của hợp đồng. Trên thực tế, theo quy định hiện hành, không phải mọi hợp đồng công chứng đều bắt buộc có người làm chứng. Để hiểu rõ hơn, hãy cùng phân tích dưới góc nhìn pháp luật, so sánh với công chứng hợp đồng ủy quyền xe – loại giao dịch có tính chất tương tự và thường được áp dụng trong nhiều trường hợp thực tế.
Căn cứ pháp lý về người làm chứng trong công chứng hợp đồng mua bán xe
Căn cứ Điều 47 Luật Công chứng 2014, quy định:
“Người làm chứng được mời trong trường hợp người yêu cầu công chứng không đọc, không nghe, không ký hoặc không điểm chỉ được.”
Như vậy, người làm chứng không phải là yếu tố bắt buộc trong mọi hợp đồng công chứng. Việc mời người làm chứng chỉ cần thiết khi người tham gia công chứng không thể tự mình thực hiện hành vi ký, nghe, đọc hoặc xác nhận nội dung do hạn chế về năng lực hành vi dân sự hoặc tình trạng sức khỏe.
Trong khi đó, theo Luật Công chứng sửa đổi năm 2024 (có hiệu lực từ 1/1/2025), quy định này được giữ nguyên nhưng bổ sung thêm điều kiện: người làm chứng phải có đầy đủ năng lực hành vi dân sự và không có quyền, nghĩa vụ hoặc lợi ích liên quan đến hợp đồng công chứng.
Trường hợp nào bắt buộc phải có người làm chứng khi công chứng hợp đồng mua bán xe
Công chứng viên chỉ yêu cầu có người làm chứng trong những trường hợp sau:
Người ký hợp đồng là người cao tuổi, người khuyết tật, hoặc người không biết chữ – không thể tự mình đọc hoặc ký văn bản công chứng.
Người yêu cầu công chứng không thông thạo tiếng Việt – cần người làm chứng giúp đảm bảo việc hiểu đúng nội dung.
Trường hợp công chứng viên thấy cần thiết để đảm bảo tính khách quan và trung thực trong quá trình ký kết.
Ví dụ: Khi công chứng hợp đồng mua bán xe giữa hai bên trong đó bên bán là người già yếu, không thể tự ký tên, công chứng viên có thể yêu cầu có người làm chứng độc lập để xác thực hành vi ký điểm chỉ của họ.
So sánh với quy định về công chứng hợp đồng ủy quyền xe
Đối với công chứng hợp đồng ủy quyền xe, pháp luật yêu cầu tính xác thực và tự nguyện của bên ủy quyền phải được đảm bảo tuyệt đối. Trong nhiều trường hợp, người ủy quyền là người cao tuổi, đang ở nước ngoài, hoặc có dấu hiệu hạn chế năng lực hành vi dân sự, công chứng viên sẽ yêu cầu có người làm chứng.
Điều này giúp tránh rủi ro khi bên ủy quyền sau này khiếu nại, cho rằng mình không hiểu hoặc bị ép buộc khi ký hợp đồng. Như vậy, dù không bắt buộc, việc có người làm chứng trong công chứng hợp đồng ủy quyền xe hay mua bán xe đều nhằm bảo đảm tính hợp pháp, phòng ngừa tranh chấp phát sinh.
>>> Xem thêm: Lý do nên ưu tiên sử dụngdịch vụ sổ đỏ thay vì tự nộp hồ sơ tại cơ quan nhà nước
Ai được phép làm người làm chứng khi công chứng hợp đồng mua bán xe
Theo Luật Công chứng 2014 và hướng dẫn của Bộ Tư pháp:
Người làm chứng phải từ đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
Không được là người có quyền, nghĩa vụ hoặc lợi ích liên quan đến hợp đồng (ví dụ: người thân, nhân viên bên mua hoặc bên bán).
Không được là công chứng viên, nhân viên văn phòng công chứng hoặc người đang có mâu thuẫn lợi ích với các bên giao dịch.
Người làm chứng sẽ ký xác nhận trực tiếp trước mặt công chứng viên, xác nhận rằng việc ký kết diễn ra đúng ý chí tự nguyện của các bên.
Khi nào nên mời người làm chứng dù không bắt buộc
Trong thực tế, nhiều trường hợp công chứng viên khuyến khích người dân nên mời người làm chứng để tăng độ an toàn pháp lý cho hợp đồng, đặc biệt là:
Khi một trong hai bên giao dịch là người lớn tuổi hoặc không hiểu rõ quy trình công chứng.
Khi giao dịch có giá trị lớn, dễ phát sinh tranh chấp.
Khi việc mua bán xe được thực hiện thay mặt qua hợp đồng ủy quyền xe, người làm chứng giúp xác nhận tính thật của việc ủy quyền.
Việc có người làm chứng giúp đảm bảo rằng quá trình ký kết hợp đồng là minh bạch, tự nguyện và đúng pháp luật – yếu tố rất quan trọng nếu sau này hợp đồng bị tranh chấp tại tòa án.
Hậu quả pháp lý nếu thiếu người làm chứng trong trường hợp bắt buộc
Nếu theo quy định pháp luật, hợp đồng công chứng mua bán xe bắt buộc phải có người làm chứng nhưng các bên không thực hiện, hậu quả có thể là:
Hợp đồng công chứng bị vô hiệu do vi phạm trình tự, thủ tục.
Không thể sang tên xe tại cơ quan đăng ký phương tiện.
Phát sinh tranh chấp về tính hợp lệ của hợp đồng, đặc biệt khi một bên cho rằng mình không tự nguyện ký.
Do đó, công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu nhận thấy giao dịch thiếu người làm chứng trong trường hợp pháp luật bắt buộc.
Kết luận
Tóm lại, công chứng hợp đồng mua bán xe không bắt buộc phải có người làm chứng, trừ những trường hợp đặc biệt theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, trong các giao dịch phức tạp hoặc có yếu tố ủy quyền, việc có người làm chứng lại mang ý nghĩa quan trọng trong việc bảo đảm tính minh bạch, giảm thiểu rủi ro pháp lý và bảo vệ quyền lợi cho các bên.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
