Trong quá trình giải quyết ly hôn, thủ tục hòa giải ly hôn là một bước bắt buộc theo quy định của pháp luật Việt Nam (trừ một số trường hợp đặc biệt). Hòa giải không chỉ giúp các bên vợ chồng có cơ hội hàn gắn, mà còn giúp hạn chế các tranh chấp về tài sản, quyền nuôi con và giảm áp lực cho hệ thống Tòa án. Vậy thủ tục hòa giải tại Tòa án khi ly hôn diễn ra như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ quy trình, ý nghĩa và quy định pháp luật liên quan đến thủ tục này.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng Hà Nội tư vấn quy trình công chứng hợp đồng góp vốn
1. Căn cứ pháp lý của thủ tục hòa giải ly hôn
Thủ tục hòa giải ly hôn được quy định tại:
-
Điều 52 và Điều 54 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014.
-
Các điều 205 – 211 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015 (quy định về hòa giải trong vụ án dân sự).
-
Nghị quyết số 04/2018/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao hướng dẫn về trình tự, thủ tục hòa giải và đối thoại tại Tòa án.
Như vậy, hòa giải không chỉ là thủ tục mang tính đạo lý mà còn là nghĩa vụ tố tụng bắt buộc khi Tòa án thụ lý vụ án ly hôn.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn thủ tục công chứng khi một bên không có mặt
2. Mục đích của thủ tục hòa giải ly hôn
Thủ tục hòa giải trong ly hôn được đặt ra nhằm:
-
Khuyến khích vợ chồng đoàn tụ, hàn gắn mối quan hệ hôn nhân.
-
Giúp các bên tự thỏa thuận về việc chia tài sản, quyền nuôi con, nghĩa vụ cấp dưỡng, hạn chế tranh chấp gay gắt.
-
Giảm tải công việc cho Tòa án, bởi nếu hòa giải thành, vụ án sẽ được đình chỉ mà không cần đưa ra xét xử.
-
Đảm bảo nguyên tắc tự nguyện, bình đẳng, tôn trọng quyền quyết định của các bên.
📌 Ví dụ thực tế:
Nhiều cặp vợ chồng khi được Tòa hòa giải đã nhận ra mâu thuẫn chưa đến mức nghiêm trọng, đồng ý đoàn tụ. Trong trường hợp khác, các bên có thể thống nhất việc chia tài sản và con cái, giúp quá trình giải quyết ly hôn nhanh gọn hơn.
3. Các trường hợp không tiến hành hòa giải
Theo quy định tại Điều 54 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, Tòa án không tiến hành hòa giải trong các trường hợp sau:
-
Một trong hai bên bị mất năng lực hành vi dân sự.
-
Một trong hai bên bị bạo lực gia đình, có yêu cầu không hòa giải.
-
Một trong hai bên cố tình che giấu địa chỉ hoặc bỏ trốn, không thể liên hệ được.
-
Vụ án ly hôn đơn phương có yếu tố nước ngoài mà người ở nước ngoài không hợp tác.
Trong các trường hợp này, Tòa án sẽ bỏ qua bước hòa giải và đưa vụ án ra xét xử trực tiếp.
>>> Xem thêm: Dịch vụ sang tên sổ đỏ có đảm bảo pháp lý không?
4. Quy trình thủ tục hòa giải ly hôn tại Tòa án
Thủ tục hòa giải ly hôn được tiến hành theo trình tự các bước sau:
✅ Bước 1: Thụ lý hồ sơ ly hôn
Sau khi nhận đủ hồ sơ ly hôn hợp lệ, Tòa án ra thông báo thụ lý vụ án và gửi giấy triệu tập các bên đến buổi hòa giải.
✅ Bước 2: Chuẩn bị hòa giải
Thẩm phán được phân công giải quyết vụ án sẽ:
-
Nghiên cứu hồ sơ, xác định nội dung tranh chấp.
-
Thu thập tài liệu, chứng cứ liên quan.
-
Gửi giấy mời tham gia hòa giải cho cả hai bên (vợ và chồng).
✅ Bước 3: Tiến hành hòa giải tại Tòa án
Buổi hòa giải được tổ chức có sự tham gia của:
-
Thẩm phán (chủ trì buổi hòa giải).
-
Thư ký Tòa án.
-
Nguyên đơn và bị đơn (hoặc đại diện hợp pháp).
Tại buổi hòa giải, Thẩm phán sẽ:
-
Giải thích quy định pháp luật về hôn nhân và gia đình.
-
Phân tích hậu quả pháp lý của việc ly hôn.
-
Khuyến khích hai bên xem xét hàn gắn mối quan hệ hoặc tự thỏa thuận các vấn đề liên quan.
📄 Lưu ý: Mọi thỏa thuận giữa hai bên nếu đạt được sẽ được ghi vào biên bản hòa giải thành.
✅ Bước 4: Lập biên bản hòa giải
-
Nếu hòa giải thành, Tòa án lập Biên bản hòa giải thành và trong 7 ngày, nếu không bên nào thay đổi ý kiến, Tòa án ra Quyết định công nhận hòa giải thành.
-
Nếu hòa giải không thành, Tòa án lập Biên bản hòa giải không thành và tiếp tục đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục chung.
5. Nội dung của biên bản hòa giải ly hôn
Theo quy định tại Điều 210 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, biên bản hòa giải phải ghi rõ:
-
Thời gian, địa điểm hòa giải.
-
Thành phần tham dự (Thẩm phán, Thư ký, các bên).
-
Nội dung các bên đã trình bày, thỏa thuận.
-
Kết quả hòa giải (thành hoặc không thành).
Biên bản này có hiệu lực pháp lý quan trọng, là căn cứ để Tòa án xem xét ra quyết định công nhận hoặc mở phiên xét xử ly hôn.
6. Kết quả của thủ tục hòa giải ly hôn
Tùy vào thái độ và sự thỏa thuận của hai bên, hòa giải có thể dẫn đến 3 kết quả:
-
Hai bên đoàn tụ → Tòa án đình chỉ giải quyết vụ án.
-
Hai bên hòa giải thành (thỏa thuận về tài sản, con cái) → Tòa ra quyết định công nhận hòa giải thành, có giá trị như bản án.
-
Hòa giải không thành → Tòa án tiếp tục xét xử vụ án ly hôn theo quy định.
7. Ý nghĩa của thủ tục hòa giải ly hôn
Thủ tục hòa giải ly hôn có vai trò quan trọng:
-
Góp phần giảm căng thẳng, xung đột giữa hai bên.
-
Giúp bảo vệ quyền lợi của con chung khi cha mẹ thỏa thuận hợp lý hơn.
-
Tiết kiệm thời gian, chi phí và công sức cho các bên liên quan.
-
Là minh chứng cho tinh thần nhân văn của pháp luật Việt Nam – luôn khuyến khích đoàn tụ, hạn chế ly hôn.
8. Kết luận
Thủ tục hòa giải ly hôn là bước quan trọng, thể hiện tinh thần nhân đạo và sự tôn trọng quyền tự quyết của các bên trong hôn nhân. Việc nắm rõ quy trình hòa giải sẽ giúp bạn chủ động hơn khi làm việc với Tòa án, tránh sai sót và đảm bảo quyền lợi hợp pháp của mình.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> So sánh công chứng vay vốn thế chấp với hình thức chứng thực khác
>>> Tiền gửi ngân hàng ở nước ngoài: Thủ tục thừa kế có gì đặc biệt?
>>> Công chứng là gì? Tất tần tật thông tin về công chứng mà bạn cần biết
>>> Phí công chứng tại nhà 0 đồng từ Văn phòng công chứng uy tín
>>> Văn phòng công chứng tư nhân là gì? Có gì khác công chứng nhà nước?
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com